۱۳۹۵/۰۶/۱۶

امارت افغانستان (۱۷۰۹ تا ۱۸۲۶)


با فروپاشی دودمان درانی، دوست محمد خان در کابل به قدرت رسید و سلسلۀ بارکزایی را بنا نهاد.  در این دوران روسیه با تصرف سرزمین های فرارود به مرز های شمالی افغانستان رسید و در جنوب افغانستان حکومت هند برتانوی برقرار شد. برخورد های دیپلوماتیک و سیاسی که میان امپراتوری روس تزار و امپراطوری بریتانیا که قسمت بیشتر قرن نزدهم را در بر گرفت بنام بازی بزرگ شهرت یافت. 

روسیه از گسترش بازار تجارتی انگلیس در سرزمین های آسیای میانه هراس داشت و بریتانیا از حملۀ روسیه به هندوستان و رسیدن به آب های گرم در تشویش بود. بازی بزرگ هنگامی که لارد ویلیام بنتنک در 1830 به آسیای میانه برای بازاریابی رفت، آغاز شد.  بریتانیا در تلاش به دست گرفتن ادارۀ امارت و برقرار نمودن یک دولت تحت حمایۀ خود در افغانستان بود و میخواست سرزمین های آسیای میانه منحیث خط فاصل میان بریتانیا و روسیه در آید و روسیۀ تزار با تسلط بر آسیای میانه میخواست امارت افغانستان خط فاصل میان بریتانیا و روسیه باشد. 

دولت افغانستان که بنام امارت افغانستان یاد میشد و سران افغانستان که پس از برقراری حکومت دوست محمد خان به امیر ملقب شده بودند تا سال ۱۹۱۹ که امان الله خان با حمله به هند برتانوی بصورت رسمی استقلال کامل افغانستان را از انگلیس ها حاصل کرد و خود را شاه امان الله خواند، همواره درگیر کشمکش با هند برتانوی بود. در جریان این کشمکش ها قسمت هایی از افغانستان در اثر امضای معاهدات از بدنۀ افغانستان جدا شده به هند برتانوی تعلق گرفت که بعد ها با ایجاد پاکستان قسمتی از خاک پاکستان به حساب آمد. بازی بزرگ و فشرده شدن افغانستان میان دو امپراطوری بزرگ روسیه و انگلیس در نگاره با به تصویر کشیدن امیر شیرعلی خان میان خرس (روسیه) و شیر (انگلستان)، که دو "دوست" خوانده شده اند، نشان داده شده است.